TÜRKİSTAN’DA HOCA AHMED YESEVİ VE ZHAMBYL ZHABAYULY İLE KARŞILAŞMA- Nia S. AMİRA
TÜRKİSTAN’DA HOCA AHMED YESEVİ VE ZHAMBYL ZHABAYULY İLE KARŞILAŞMA
Nia S. AMİRA/Endonezya
Çeviren: Hüseyin VARLIK
İpek Yolu size Özbekistan, Tacikistan, Kazakistan, Türkmenistan’dan Kırgızistan’a uzanan büyük tarihi kervansaraylar ve bu beş ülkenin sakinlerine hayat veren Sır Darya ve Amu Darya tarafından çevrelenmiştir.
Beş ülkeden biri olan Kazakistan Cumhuriyeti, çiçek gibi açan bir kız gibi kendini gösteriyor. Turizm, ülkenin GSYİH’sının yalnızca %0,3’ünü oluştursa da Kazakistan hükümeti 2020’den bu yana turizmi :rtırmayı planladı. 2017’de Kazakistan’ın turizm sektörü 3,08 milyar dolar veya toplam GSYİH’nın %1,6’sına katkıda bulundu. 2016’nın başlarında Kazakistan, tatil yerlerinden birinde kayak yapan Prens Harry de dahil olmak üzere 6,5 milyon turist aldı.
Almatı Şehri, Şanghay İşbirliği Örgütü’nün 2023-2024 yılları için Turizm ve Kültür Başkenti olarak belirlendi. Ancak en çok tercih edilen beş şehirden birii Çimkent’e yakın olan Türkistan’dır.
Türkistan, 4. yüzyıldan kalma kalıntıların bulunduğu Kazakların yaşamının başlangıcıdır. Yasi olarak da bilinen Türkistan, Kazakistan’ın güney eyaletinde, Sır Derya Nehri’ne 160 km uzaklıkta bulunan bir şehirdir. Türkistan, Orta Asya’da çok saygı duyulan Hoca Ahmed Yesevi’nin ebedi yurdudur. Yesevi bir dervişti, aynı zamanda öğretilerini daha sonra Hazret-i Türkistan veya Türkistan’dan kutsal bir adam olarak anılana kadar yayan bir sufi lideriydi. Medreseler Orta Çağ’da bölgenin en önemli ilim merkezi haline geldi ve Timur hanedanının hakimiyetine girmesiyle İslam’ın görkemi daha da arttı.
Hoca Ahmed Yesevi seçkin bir şair, filozof ve devlet Adamıydı. 1093 yılında İspidjab’da (Sayuran) doğdu ve hayatının büyük bir bölümünü Yasi’de geçirdi ve 1166’da vefat etti. Medresesi, Yasi şehrini bölgedeki en önemli ortaçağ aydınlanma merkezi haline getirdi. Ustalık eseri, Bilgelik Kitabıdır.
Zhambyl Zhabayuly, Aqyn sanatçılarından (1846-1945) biridir ve 22 Haziran 1946’da, 100. Doğum gününden sekiz ay önce öldü. Alma-Ata’da kendi elleriyle kazdığı bir bahçeye gömüldü.
Zhambyl Zhabayuly, Sovyet döneminin önde gelen şairlerinden biridir ve Okuryazarlık çalışmalarındaki rolüne saygı duymak adına, Sovyet hükümeti onun fotoğraflarının olduğu bir dizi pul serisi yayınladı.
Kazak halkının her iki önemli şahsiyetiyle de karşılaşmaktan keyif aldım. Ahmed Yesevi, o Türk Elmalı fincanında servis edilen sıcacık Türk çayını alırken Zhambyl Zhabayuly, ortaçağda Endonezyalı bir şairle tanışmanın şaşkınlığını yaşadı ve çok tatlı bir rüyada onun mirasından bahsetti. O bahar esintisinde aklım Türkistan’a savrulur.
